Sanne Hoving

Stel, je hebt een leuke baan en bent er nog lang niet zat van, maar door verschillende reorganisaties zie je je collega’s één voor één vertrekken. Wacht je dan tot het jouw beurt is, of neem je zelf het initiatief? Sandra Geerts koos voor het laatste, en heeft daar nog geen dag spijt van.

Bijna twintig jaar werkte Sandra bij de Rabobank, van 1999 tot 2018. Dat klinkt best lang, maar doordat ze elke paar jaar van functie wisselde bleef het spannend. ‘Ik rolde van baan naar baan’, vertelt Sandra. ‘Er was altijd wel een nieuw project of een opleiding die ik kon doen, dus ik dacht nooit aan vertrekken. Leuk werk, goede arbeidsvoorwaarden, dichtbij huis, het was een gouden kooi.’

Wake-upcall

Sandra ‘overleefde’ een aantal reorganisaties. Een tijdlang dacht ze daar niet echt bij na, maar ineens ging de knop om. ‘Bij de laatste reorganisatie die ik meemaakte bleef ik over op basis van mijn leeftijd. Er was een verdeelsleutel gemaakt en omdat ik in mijn leeftijdscategorie de meeste ervaringsjaren had mocht ik blijven. Als ik een jaar ouder was geweest, had ik eruit gemoeten.’

Die willekeur was een wake-up call voor Sandra. ‘Ik was heel trouw aan mijn werkgever, maar mijn vertrouwen liep een deuk op. Ik besefte: het is wachten op de volgende ronde en misschien lig ik er dan wel uit.’ En dus maakte Sandra gebruik van het aanbod een loopbaantraject te volgen, want dat was inmiddels beschikbaar voor elke medewerker die dat wilde, niet alleen voor de mensen die ontslag kregen.

De wereld buiten de bank

Sandra deed een intakegesprek met drie verschillende loopbaancoaches en koos uiteindelijk voor Cvites. ‘Agnes, mijn coach, stond heel ver af van de financiële wereld waar ik uit kwam. Zij vroeg mij naar de betekenis van termen die ik na al die jaren bij de bank heel normaal vond. Ik dacht: die gaat mij uit mijn comfortzone trekken en kritische vragen stellen. Niet dat ik dat leuk vond, maar ik wilde wakker geschud worden en dit was precies wat ik nodig had.’

Twee belangrijke dingen leerde Sandra van het loopbaantraject. Ten eerste: spreek een taal die iedereen begrijpt en verstop je niet in vakjargon. En ten tweede: ontdek hoe leuk de wereld is buiten je eigen sector. ‘Ik had nooit gedacht dat er buiten de bank nog zoveel leuks te doen was. Ik heb tijdens mijn loopbaantraject meegelopen bij een woningcorporatie, een gemeente, in het onderwijs, in de zorg. Er is zoveel leuk, zo veel organisaties waar ik zou kunnen passen.’

Het werd de zorg. De sector waar Sandra op de middelbare school al voor had gekozen. Op haar 18^e begon ze met een opleiding verpleegkunde, maar het werken in het ziekenhuis viel haar zwaar en ze besloot te stoppen. Nu, bijna dertig jaar later, voelt Sandra zich in de zorg wel op haar plek.

Wat wil je zelf?

Inmiddels is ze leidinggevende van drie poliklinieken in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen. De lessen die Sandra leerde tijdens haar eigen loopbaantraject, probeert ze nu door te geven aan haar team. Ze stimuleert mensen zelf initiatief te nemen, hun wereld te vergroten en daarmee de baas te worden over hun loopbaan. En daar moesten ze in haar team eerst even aan wennen.

‘Tijdens mijn eerste gesprekken met medewerkers vroegen ze mij hoe ik hun toekomst zag. Ik gaf die vraag terug: wat wil je zelf? Mensen schrokken daar wel eens van van. Inmiddels, na 2,5 jaar, komen de opleidingsplannen binnen en nemen mensen zelf regie over hun loopbaan’, vertelt Sandra.

Stap voor stap de veilige wereld loslaten

Het ziekenhuis is voor veel mensen wat de Rabobank was voor Sandra: een veilige wereld, die je kent en die je als vanzelfsprekend beschouwt. Mensen die niet meer op hun plek zitten helpt Sandra daarom stap voor stap hun veilige omgeving los te laten. ‘Doordat ik drie poliklinieken aanstuur en goede contacten heb met collega’s van andere afdelingen, kan ik mensen van de ene poli op de andere inzetten. Ik heb nu al een paar keer gezien dat zo’n kleine stap het begin is van iets groots. Doordat mensen ervaren dat ze het ook leuk kunnen hebben op een andere werkplek, groeit het zelfvertrouwen en durven ze ineens te solliciteren naar andere functies binnen het ziekenhuis of zelfs daarbuiten.’

Niet dat Sandra de mensen graag ziet vertrekken. Integendeel: ook zij ziet de tekorten in de zorg en weet hoe hard de mensen nodig zijn. Maar dan wel mensen die gelukkig zijn in hun werk, die een goede werk-privébalans hebben en die goed samenwerken in een team.

Zorg voor medewerkers begint met luisteren

‘Zowel vanuit het team als van personeelszaken krijg ik terug dat het opvalt dat ik veel gesprekken voer over de balans tussen werk en privé. Ik vraag mensen wat ze nodig hebben om goed te blijven functioneren, ook over drie en vijf jaar’, vertelt Sandra. Natuurlijk heeft ook zij te maken met protocollen, roosters en wet- en regelgeving en kan ze niet ieder verzoek honoreren, maar door te luisteren naar de mensen op de werkvloer verandert er al heel veel, vindt ze.

Terug naar de Rabobank wil Sandra niet meer. Maar nu ze de wijde wereld heeft gezien valt het haar nog meer op hoe goed de bank voor haar medewerkers zorgt, ook de medewerkers die vertrekken. ‘Vanaf het moment dat ik met mijn loopbaantraject startte ben ik heel goed begeleid. Om de overstap naar de zorg te kunnen maken heb ik nog twee post-hbo-studies gedaan en die heeft de Rabobank vanuit het beschikbare ontwikkelbudget deels betaald’, zegt Sandra.

Op haar beurt wil Sandra nu voor haar medewerkers zorgen en zo haar bijdrage leveren aan de zorg. Onrust wegnemen, écht luisteren, mensen helpen na te denken over wat ze zelf willen, daar begint het mee. Waar dat dan toe kan leiden, weet Sandra ook nog niet precies. Maar zoals ze heeft geleerd van haar loopbaantraject: als het eerste stapje genomen is komt de boel vanzelf aan het rollen.

Sanne Hoving

Elke donderdag maakt Bertus ons kantoor in Emmen schoon. Daarnaast heeft hij altijd een gezellig praatje en zorgt hij geregeld voor wat lekkers. En hij inspireert ons, vooral op het sportieve vlak. Want Bertus is niet alleen onze schoonmaker, maar ook de houder van het Nederlands record op de halve marathon voor VB-atleten (atleten met een verstandelijke beperking).

Geen droombaan

Schoonmaker worden was niet zijn droombaan. Want sinds Bertus op zijn veertiende begon met atletiek was sporten zijn lust en zijn leven. ‘Ik wilde graag gymleraar worden’, zegt Bertus. ‘Of in ieder geval iets met sport.’ Helaas kon hij die opleiding niet volgen en moest hij iets anders kiezen.

Dus was zijn eerste baan bij Serviceteam Emmen, waar hij schoonmaak- en onderhoudswerk deed bij onder andere het Volk van Grada, Kabouterland en FC Emmen. Bij FC Emmen leerde Bertus Johan Wachtmeester kennen, die ook bij Cvites werkte. En toen Cvites een schoonmaker zocht dacht Johan aan die leuke jongens van FC Emmen. Zo is het begonnen.

Alleen of samen, maakt niet uit

Bij Serviceteam Emmen, later No Nonsens, werkt Bertus niet meer. Maar bij Cvites is hij gebleven. ‘Ik vind het gezellig’, zegt Bertus. Ook al doet hij zijn werk alleen, hij begint de dag altijd met een praatje met Aletta. ‘We gaan eerst even zitten en bijpraten. Dan bespreken we wat er moet gebeuren en ga ik aan het werk.’

De andere vier dagen van de week werkt Bertus als timmerman en klusjesman bij De Nerf. Hier heeft hij wel collega’s met wie hij samenwerkt. ‘Alleen werken of samen, dat maakt voor mij niet uit. Ik vind het allebei leuk. Bij de Nerf maken we wel meer grapjes onderling, dat is wel gezellig.’

Grasmaaien in de lockdown

Aan die gezelligheid kwam vorig jaar bruut een einde toen Bertus door corona drie maanden thuis kwam te zitten. Hij was net zelfstandig gaan wonen, maar in de lockdown ging hij toch maar even terug naar zijn ouders.

Hoewel hij zijn collega’s miste, heeft Bertus zich in die periode niet verveeld. Dat is niks voor hem. Hij kon grasmaaien bij een trainer van de atletiekclub en verder heeft hij vooral veel hardgelopen. Zelfs een keer 24 kilometer op een dag.

Toch hardlooptrainer

Het hardlopen gaat zo goed dat Bertus inmiddels assistent-trainer is bij de Sperwers. Hij begeleidt de trainingen en let op de techniek: ‘Vooral dat mensen niet naar beneden moeten kijken, maar recht vooruit. En de arminzet is belangrijk.’ Zo komt hij toch nog in de buurt van zijn droombaan.

Een paar jaar geleden kreeg Bertus het team van Cvites zo ver dat ze deelnamen aan de vier mijl van Emmen. Cvites-collega Anita heeft sinds dit initiatief de smaak te pakken en loopt nu afstanden tot vijftien kilometer.

Het kan wél

Voor Bertus is de vier mijl een tussendoortje. Want op de vraag wat zijn wens is voor de toekomst zegt hij: ‘Mijn werk mag zo blijven. Maar ik zou nog wel een keer een marathon willen lopen. Het liefst die van Berlijn of Rotterdam.’

Met zijn positieve instelling hebben wij er alle vertrouwen in dat ook dat nog wel een keer gaat lukken. Bertus leert ons iedere week weer om te denken in mogelijkheden!

Onderzoekers verwachten dat in de toekomst bijna de helft van al onze banen wordt vervangen door robots, computers en automatisering. Niet alleen laaggeschoolde arbeid, maar ook goedbetaalde banen uit het middensegment zullen verdwijnen. Wat betekent dat voor onze relatie tot werk?

Tegenlicht maakte een prachtige documentaire over ‘Het werken van morgen’, waarin deze vraag vanuit verschillende invalshoeken bekeken wordt. De angst voor het verdwijnen van banen komt aan bod, maar wanneer we er als maatschappij goed mee omgaan kan het ook kansen bieden. Er ontstaat meer ruimte voor het sociale aspect van werk. Als een robot medicijnen toedient, dan kan een verpleegkundige meer tijd besteden aan de persoonlijke zorg voor een patiënt.

Herkenbaar en inspirerend vinden wij het verhaal van de postbode Ruud Kok. Na veertig jaar bij de post gewerkt te hebben verloor hij door automatisering zijn baan. Vanuit zijn passie voor hardlopen koos hij ervoor zich om te scholen tot sportmasseur en pedicure. Het laat zien hoe ingrijpende veranderingen soms het mooiste in mensen naar boven kunnen halen en hoe bedreigingen kunnen worden omgezet in kansen.